Uzależnienie od kupowania
Wydawać by się mogło, że uzależnienie od kupowania jest przesadną interpretacją niepowstrzymywania się (najczęściej przez kobiety) w robieniu zakupów. Coraz częściej jednak okazuje się, że tzw. zakupoholizm jest równie poważnym problemem jak alkoholizm czy palenie papierosów.
Czym jest zakupoholizm?
Uzależnienie od kupowania jest uznawane za jeden z nowszych nałogów, przez co ciężko jest z diagnostyką tego problemu. Powstał wskutek coraz większej powszechności dostępu do dóbr, rozwoju supermarketów oraz hipermarketów a także przez nieograniczone możliwości wyboru towarów.
Jest to brak ograniczenia w robieniu zakupów oraz niemożność zahamowania potrzeby ich dokonania. Dotyczy to szczególnie przedmiotów, które nie są nam potrzebne lub też, których już posiadamy w ilości wystarczającej czy nadmiarze. Bardzo często osoby określane mianem zakupoholików zadłużają się tylko po to, aby móc zdobyć określoną rzecz.
Przesada czy realny problem medyczny?
Główną kwestią sporną co do tego zagadnienia jest brak zgody wśród samych naukowców. Jedni z nich uważają, iż jest to rzeczywisty problem, który pojawia się coraz częściej w społeczeństwie. Inni zaś uważają, że jest to po prostu sposób życia niektórych osób oraz metoda pomagająca rozładować stres i dająca poczucie zadowolenia.
Jednak wśród uczonych, którzy uważają, że nadmierne kupowanie jest swoistego rodzaju uzależnieniem, stwierdza się, że nie jest ono związane z nadużywaniem pewnych substancji (tak jak w przypadku alkoholizmu czy nałogu palenia papierosów), ale ze zbyt często występującym zachowaniem (np. kleptomania i właśnie zakupoholizm).
Uznaje się, iż jest to jeden z rodzajów zaburzeń obsesyjno-kompulsywnych. Charakteryzuje się ono chęcią likwidacji złego samopoczucia. Osoby, u których stwierdzono tę nieprawidłowość określają swoje zachowanie jako wypełnianie pustki, która ich dotyka. Jednak nie każdy z nich zauważa, że po zakończeniu wykonywania czynności, czyli po dokonaniu zakupów ten niedobór psychiczny powraca, przez co pojawia się znów pragnienie pójścia na kolejne „łowy”.
Zobacz również:
Stwierdzone jest, że w Polsce problem ten dotyczy ok. 2-5% populacji, szczególnie kobiet w wieku 30 do 50 lat. Jak w przypadku większości nałogów, osoba uzależniona najczęściej nie zauważa problemu lub zaprzecza jego występowaniu. W nielicznych przypadkach ludzie dotknięci tym problemem próbują sobie z nim radzić, jednak coraz częściej jest to trudne bez specjalistycznej pomocy.
Czy zakupoholizm ma wpływ na uzależnionego i otaczający go świat?
Osoba u której stwierdzono tę przypadłość jest silnie rozchwiana emocjonalnie. W momencie dokonywania zakupów jest odprężona, zrelaksowana i szczęśliwa. Jednak po zakończeniu tej czynności pojawia się poczucie smutku, niespełnienia, czasem nawet depresja.
Zakupoholizm przyczynia się często do odejścia od aktywności w życiu społecznym, poczuciu odrzucenia oraz realnej samotności osoby uzależnionej. W wielu przypadkach nie umie sobie ona poradzić w zwykłych sytuacjach życia codziennego.
Główne skutki uzależnienia od zakupów to problemy finansowe (ciągłe zapożyczanie się a nawet życie na granicy stabilności majątkowej), rodzinne (odcięcie się od najbliższych lub porzucenie przez najbliższych) oraz społeczne (trudności w odnalezieniu się w otaczającym świecie).
Jak leczyć uzależnienie od zakupów?
Istnieją różne teorie na temat sposobów leczenia osób borykających się z tym nałogiem. Najistotniejsze jest jednak wsparcie i pomoc psychiczna. Działania te mają na celu zmienić nastawienie zakupoholików do problemu, szczególnie poprzez metody poznawczo-behawioralne. Mają one na celu wypracować nowe sposoby, które pomogą uzależnionemu się odstresować i „nagradzać siebie”.
Metody te stosowane są w terapii indywidualnej jak i grupowej. W obecnej dobie stwierdza się, że ten pierwszy typ jest skuteczniejszy. Jednakże kiedy widzimy, że nie tylko my borykamy się z tym problemem, możemy uzyskać większą motywację do walki. Dlatego też coraz więcej powstaje różnych grup wsparcia osób uzależnionych od robienia zakupów.
Zdarza się również, że leczenie psychologiczne wspomagane jest metodami farmakologicznymi. Zostało udowodnione, że niektórym osobom pomagały w ich chwiejności emocjonalnej leki antydepresyjne.
Nie należy lekceważyć tego problemu. W obecnej dobie, kiedy prawie o każdej porze dnia i nocy mamy możliwość zrobienia zakupów, pieniądze są dla nas łatwo dostępne dzięki kartom płatniczym oraz kredytowym, a ilość i rodzaj przedmiotów, które możemy nabyć prawie nieograniczona, każdy z nas jest narażony na to uzależnienie. Dlatego trzeba szybko reagować jeżeli zauważymy niepokojące zachowanie wśród członków rodziny lub znajomych, aby jak najszybciej zapobiec zachorowaniu.
Autor: Urszula Walkiewicz
Źródła:
http://www.biomedical.pl/psychologia/natrectwo-kupowania-3030.html
http://www.medical4u.pl/nalogi/Diagnostyka+zakupoholizmu-878/