Choroba Scheuermanna - przyczyny, objawy, leczenie
Choroba Scheuermanna inaczej zwana kifozą młodzieńczą została opisana po raz pierwszy w 1921 r. przez duńskiego rentgenologa dra Holgera Scheuermanna, stąd też jej nazwa. Schorzenie powoduje deformacje kręgów, przede wszystkim w obrębie kręgosłupa piersiowego i zaczyna się zazwyczaj między 14. a 17. rokiem życia. Choroba ta dotyka chłopców cztery razy częściej niż dziewczęta.
Przyczyny
Przyczyny choroby nie są dokładnie znane, jednak naukowcy uważają, że choroba ma podłoże dziedziczne. Główną przyczyną są odziedziczone zaburzenia kostnienia kręgów. Kostnienie zaczyna się zbyt późno, więc nacisk wywierany przez nasze ciało powoduje deformację kręgów, które nabierają klinowatego kształtu.Martwica tkanek w kifozie jest konsekwencją przerwania lub upośledzenia ukrwienia pewnego obszaru tkanki kostnej w obrębie kręgosłupa. Niedokrwienie sprawia, że tkanka staje się mało odporna na działanie czynników mechanicznych, rozpada się i ponownie odbudowuje, jednak już ze zniekształceniami. Wzrost trzonów kręgowych i ich postępujące klinowacenie skutkuje deformacją kifotyczną kręgosłupa, głównie w odcinku piersiowym.
Objawy
Najbardziej charakterystycznym objawem choroby jest ból w okolicy kręgosłupa. Często towarzyszy mu uczucie zmęczenia. Natomiast pierwszym sygnałem rozpoznawczym jest pogorszenie postawy, które można rozpoznać po częstym pochylaniu się do przodu, tworzeniu się okrągłych pleców oraz narastającym ograniczeniu ruchów i pojawiającym się zniekształcenia kości. Ból i nasilenie objawów choroby występują często po długotrwałym siedzeniu, staniu a nawet chodzeniu. Dlatego nie należy długo przebywać w pozycjach takich jak: siedzenie przy biurku czy stole, stanie w bezruchu czy długa jazda samochodem. U kobiet bóle mogę nasilać się znacznie podczas miesiączki.Zobacz również:
Zwiększają się także po wysiłku lub zmęczeniu głównie przy czynnościach w pozycji pochylonej do przodu, stojącej lub siedzącej. Ból bardzo często występuje w odcinku krzyżowym ze względu na tzw. miednicę przeciążeniową i nieprawidłowe, poziome ustawienie kości krzyżowej. Co ciekawe ból występuje jedynie w 20-70% przypadków. Najczęściej nasila się wraz z wiekiem, często pojawia się już przed 30 rokiem życia. Chorobie mogą towarzyszyć też objawy radiologiczne, takie jak: nieregularne końce górnej i dolnej płytki trzonu, zwężone tarcze międzykręgowe czy niefizjologiczne kąty krzywizn kręgosłupa w płaszczyźnie strzałkowej. Dla rozpoznania choroby Scheuermanna nie jest wymagana obecność wszystkich objawów klinicznych i radiologicznych.
Leczenie
Aby skutecznie zahamować rozwój choroby, trzeba jak najwcześniej rozpocząć leczenie. Niestety, zmian, które już nastąpiły, nie da się cofnąć. Podstawą postępowania w przypadku tej choroby jest wykonywanie różnorodnych ćwiczeń pod okiem specjalisty. Mają one na celu aktywne wzmacnianie mięśni grzbietu oraz brzucha. Dzięki nim można niekiedy zapobiec dalszemu rozwojowi choroby. W przypadku cięższego procesu chorobowego może być konieczne stosowanie łóżeczka gipsowego przez 2–3 miesiące z następczym noszeniem gorsetu ortopedycznego przez dalszych kilka miesięcy. Stosowaniu gorsetu towarzyszą ćwiczenia mięśni grzbietu.Jednocześnie choremu zaleca się jak najczęstsze w ciągu dnia leżenie na plecach na twardym, płaskim podłożu w celu odciążenia kręgosłupa, a także układanie się na brzuchu z podparciem mostka (wałek, zwinięty koc) dla korygowania kifozy. Niekiedy konieczne jest leczenie operacujne, które polega na uwolnieniu przednim w celu uzyskania lepszej ruchomości kifozy połączone ze spondylodezą tylną i korekcję z użyciem instrumentarium kompresyjnego. Ćwiczenia hamujące rozwój należy wykonywać także po zakończeniu wzrostu, kiedy kręgi nie ulegają już deformacji. Oprócz ćwiczeń zalecanych przez specjalistę, poleca się wykonywanie dowolnych ćwiczeń na brzuchu (np. nożyce) oraz pływanie. Jeśli chory stosuje się do zaleceń lekarskich, zazwyczaj udaje mu się zachować prawie nieograniczoną ruchomość kręgosłupa.
Autor:
Gabriela Godek