Krztusiec

Istnieje wiele chorób, które mogą zagrozić dzieciom. Wśród nich znajduje się krztusiec. Jest on szczególnie groźny dla niemowląt i może doprowadzić nawet do śmierci. Póki nie wynaleziono szczepionki na krztusiec, wskaźnik śmiertelności wśród chorych na niego dzieci był dość wysoki. Przyjrzyjmy się zatem bliżej temu schorzeniu.

Czym jest krztusiec?

Krztusiec to infekcja bakteryjna górnych dróg oddechowych. Prowadzi on do gwałtownych napadów kaszlu. Wywołuje je tzw. pałeczka krztuśca. Choć sama choroba została opisana już w XVI wieku, to bakterię ją wywołującą zidentyfikowano dopiero w roku 1906. Szczepionkę wynaleziono dopiero w latach 40 XX wieku. Do tego czasu tysiące dzieci chorowały na krztusiec, z czego wiele przypadków kończyło się śmiercią. W USA na przykład, przed wynalezieniem szczepionki, stwierdzono aż 250 tys. zachorowań rocznie. Liczba śmiertelnych przypadków wynosiła 9 tys.

Choć krztusiec uchodzi za chorobę wieku dziecięcego, to zdarza się, że chorują na niego także dorośli. Z czasem, gdy siła szczepionki z dzieciństwa spada, może wystąpić zakażenie bakteryjne. Krztusiec stanowi 7% chorób powodujących kaszel u dorosłych. Nie jest to wbrew pozorom mała liczba. Jednak warto zaznaczyć, że dorośli ludzie nie przejawiają zazwyczaj wszystkich objawów, tak jak dzieci. Tylko u 20-40% z nich występuje  charakterystyczny dla tej choroby kaszel.

Objawy i przebieg krztuśca

Pierwszym etapem choroby jest tzw. faza kataralna. Charakterystyczne objawy w tym okresie to katar i kichanie. Występuje również łagodny kaszel i lekka gorączka. Nie są to zatem objawy nietypowe. Podobnie można scharakteryzować wiele innych chorób, wśród nich zwykłe przeziębienie. Faza ta trwa od 1 do 2 tygodni. Nie należy jej lekceważyć, gdyż w późniejszym okresie pojawiają się poważniejsze symptomy tego schorzenia. Drugi etap to faza napadowego kaszlu. Sama nazwa wskazuje na podstawowy występujący wówczas objaw. Charakterystyczny napadowy kaszel pozwala najczęściej na zdiagnozowanie choroby. Podczas tych ataków może dojść do zabarwienia skóry i błony śluzowej na kolor niebieski. Jest to spowodowany brakiem dopływu tlenu do tych tkanek. Innym objawem, który występuje w tej fazie, są wymioty. Pomiędzy napadami jednak nie występują praktycznie żadne objawy, co jest bardzo charakterystyczne dla tej choroby. Może się nam wydawać, że objawy te nie są zbyt poważne, ale, nieleczone, mogą prowadzić nawet do śmierci.

Leczenie krztuśca

Podobnie jak w przypadku większości infekcji bakteryjnych, wskazana jest antybiotykoterapia. Jednak przed jej zastosowaniem, lekarz musi wykonać kilka testów, aby upewnić się, że to krztusiec. Należą do nich chociażby prześwietlenie klatki piersiowej, czy badania krwi. Leczenie antybiotykami trwa zazwyczaj do 2 tygodni. Niektóre przypadki, szczególnie u dzieci poniżej 1. roku życia, wymagają hospitalizacji. Jeśli noworodek ma mniej 6 miesięcy, to wówczas może wystąpić zagrożenie życia. Istnieje bowiem duże prawdopodobieństwo wystąpienia powikłań w przypadku braku leczenia w szpitalu. Jest to również ważne, ponieważ choroba może się rozprzestrzenić drogą kropelkową, czyli stosunkowo łatwo.

Szczepionka przeciw krztuścowi

Jak już zostało wspomniane, do czasu wynalezienia szczepionki, schorzenie to było szczególnie groźne dla życia dzieci. Jednak pamiętajmy, że szczepionka nie może być podana niemowlęciu. Dlatego też warto, żeby zaszczepiła się matka jeszcze w czasie ciąży. Podobnie powinno być ze wszystkimi osobami, które przebywają w pobliżu dziecka. Szczepionka bowiem ma określoną ważność, więc ważne jest, aby była jak najbardziej aktualna.

Dzieci natomiast można szczepić w 5 okresach wiekowych: 2 miesiące, 4 miesiące, 6 miesięcy, 15-18 miesięcy i 4-6 lat. To powinno zapewnić mu maksymalną możliwą ochronę. Pamiętajmy jednak, że żadna szczepionka nie da nam 100% gwarancji ochrony przed krztuścem. Może jednak w znaczący sposób ograniczyć ryzyko zachorowania. Dlatego stosujmy szczepienia ochronne nie tylko dla dzieci, ale także dla siebie.

Autor: Rafał Tomczak