Przyczyny nagłej śmierci sercowej
Najczęstszą przyczyną nagłej śmierci sercowej (ang. SCD – sudden cardiac death) jest choroba niedokrwienna mięśnia sercowego. 80% zgonów jest powodowana chorobą wieńcową, w tym 50% to zawały serca.
Błędem jest utożsamianie SCD z atakiem serca, jednakże nie można tych dwóch jednostek chorobowych określić jako całkowicie odmiennych. Niewątpliwie gwałtowny ból w klatce piersiowej powinien wzbudzić w nas szczególną czujność, ponieważ może być objawem zawału serca lub SCD. Towarzyszące symptomy pozwolą nam skonkretyzować diagnozę.
SCD - nagła śmierć sercowa
Objawy zatrzymania akcji serca występują nagle – zanika tętno, po 5-10 sekundach następuje utrata przytomności, potem oddechu. Brak natychmiastowego podjęcia czynności reanimacyjnych spowoduje, po ok. 3-4 minutach nieodwracalne uszkodzenie mózgu i zgon pacjenta.
Choroba niedokrwienna serca
Przez chorobę niedokrwienną serca rozumiemy zaburzenie równowagi między dowozem tlenu i innych substancji niezbędnych do prawidłowego funkcjonowania mięśnia sercowego.
Najczęstsze przyczyny:
- nadciśnienie tętnicze;
- palenie tytoniu;
- otyłość;
- cukrzyca;
- obciążenia rodzinne;
- przewlekłe procesy zapalne;
- ekspozycja na dwutlenek siarki;
- przewlekłe choroby nerek.
Głównym celem leczenia choroby niedokrwiennej serca jest zapobieganie zawałowi serca.
Zawał serca
Wstrząs kardiogenny wikłający zawał serca charakteryzuje się występowaniem objawów obniżenia skurczowego ciśnienia tętniczego oraz niedostateczną dostawą krwi do mięśnia sercowego.
Zobacz również:
Ostry ból w klatce piersiowej, promieniujący do lewej ręki najczęściej odczuwany w takich przypadkach, nie jest jednoznaczny w diagnozowaniu, gdyż może być przyczyną np. nerwicy. Zatem staje się symptomem schorzeń psychosomatycznych. Powinniśmy zatem zwrócić uwagę na współwystępujące z bólem symptomy.
Objawy towarzyszące zawałowi serca:
- osty ból w klatce piersiowej;
- ból nie ustępuje i ma charakter gniotący, miażdżący;
- nagłe najście zmęczenia;
- duszność, obrzęk kostek;
- zaburzenia czynności ośrodkowego układu moczowego np. skąpomocz, chłód kończyn;
- zimny pot zraszający całe ciało chorego;
- tachykardia (> 90/min).
Diagnostyka
Możliwości diagnostyczne są różne, jedno jest pewne, stwierdzając większość symptomów należy poddać się specjalistycznym badaniom. Lekarz dokona ostatecznej weryfikacji na podstawie ogólnego stanu zdrowia pacjenta, określając kolor skóry, puls, ciśnienie krwi, czy zawartość płynu w jamie płucnej. Przy ostatecznym rozpoznaniu pomocne są badania specjalistyczne tj. EKG oraz badania krwi. Wyjściowe stężenie biochemicznych markerów (wskaźników) pozwala na odróżnienie zawału serca od choroby wieńcowej.
Leczenie i profilaktyka
Najkorzystniejsze są oczywiście działania profilaktyczne, zapobiegające chorobie niedokrwiennej serca a tym samy SCD. Tryb życia, dieta to główne czynniki wpływające na nasze zdrowie. Wśród najrzadziej spotykanych przyczyn SCD wymienia się zespół wypadania płatka zastawki mitralnej, zespół długiego QT, zespół WPW oraz pierwotne, wrodzone i nabyte choroby układu bodźcoprzewodzącego w tym postępujące włóknienie i inne. Tak zwana "kawiarniana postać choroby wieńcowej" jest wywołana zatkaniem tchawicy przez pokarm w trakcie jedzenia (Margerita Czerwińska – internista).
Nie decydujemy o uwarunkowaniach genetycznych, jednakże zmieniając styl życia jesteśmy wstanie kontrolować pozostałe czynniki ryzyka. Przede wszystkim obowiązuje nas bezwzględny zakaz palenia, zaś aktywność fizyczna adekwatna do naszej wydolności powinna iść w parze z niskotłuszczową i niskocholesterolową dietą opartą na spożywaniu ryb bogatych w wielonienasycone kwasy tłuszczowe i dużej ilości świeżych warzyw i owoców. Dzięki temu zmniejszymy masę ciała w celu osiągnięcia prawidłowego wskaźnika BMI = 18,5 -24,9.
Pamiętajmy, iż wysoka świadomość i odpowiedzialność, wiążąca się z dużą dozą rozsądku pozwoli nam zmniejszyć ryzyko utraty zdrowia, a może nawet życia.
Autor: Agnieszka Kunda