Diagnoza i leczenie wrodzonych wad serca
Lis z Małego Księcia trafnie spostrzegł, że dobrze widzi się tylko sercem. Jednak jak zaufać swojemu sercu, gdy jest ono... wadliwe?
Główny podział wad serca związany jest z czasem powstania nieprawidłowości. Jeśli powstają oneprenatalnie i są obecne już u noworodków, to określa się je jako wady wrodzone. Jeśli natomiast powstają po urodzeniu to określane są jako nabyte. Wrodzone wady serca występują u 1% żywo urodzonych noworodków, a ich rozpoznanie i leczenie odbywa się już w okresie niemowlęctwa i dzieciństwa. Anomalie rozwojowe mogą wystąpić na różnych etapach rozwoju embrionalnego serca i naczyń i prowadzić do wielu wrodzonych defektów.
Kolejny podział wad serca dzieli je pod względem anatomicznym. Według tej klasyfikacji wśród wad serca wyróżnia się wady wrodzone z przeważającym przeciekiem lewo-prawym (czyli z lewej połowy serca do prawej), z przeważającym przeciekiem prawo-lewym, zwężenia lub atrezja zastawek lub niedorozwój komór serca, anomalie dużych naczyń, anomalie pozycyjne oraz inne wrodzone zespoły. Kolejne szeregowanie skupia uwagę na tym, czy przebiegają one z sinicą, czy też bez. Najczęstszą wadą wrodzoną stwierdzaną u noworodków i niemowląt jest ubytek przegrody międzykomorowej, drugą najczęstszą jest ubytek przegrody międzyprzedsionkowej. Często występującą siniczą wadą serca jest tetralogia Fallota.
Zobacz również:
Jeśli chodzi o przycyzny wrodzonych wad serca czasami są one nieznane. Często wady serca towarzyszą po prostu takim chorobom, jak zespół Downa, Turnera, Noonan. Także infekcje wirusowe w czasie ciąży mogą być ich przyczyną. Do zakażeń o udowodnionym wpływie na powstawanie wad serca należy natomiast różyczka.
Standard diagnostyki wad serca obejmuje m.in. osłuchiwanie serca, EKG, badanie radiologiczne klatki piersiowej, badanie echokardiograficzne, koronagrafia oraz cewnikowanie serca. Natomiast objawy, które powinny nas skłonić do konsultacji z lekarzem to przede wszystkim łatwe męczenie się, duszność, omdlenia, czy uczucie kołatania serca. Przy osłuchiwaniu okolicy serca można wysłuchać szmery związane w ograniczeniem przepływu krwi przez zastawkę lub pochodzące z fali zwrotnej, czy różnorodne zaburzenia rytmu. Można także wyczuć przemieszczone uderzenie koniuszkowe. Badanie EKG zwykle jest prawidłowe, ale może również ujawnić zaburzenia rytmu, najczęściej migotanie i trzepotanie przedsionków. Można także zaobserwować powiększenie i przerost poszczególnych przedsionków i komór serca. Te cechy są również widoczne w badaniu radiologicznym klatki piersiowej, jednak podstawowym badaniem w diagnostyce wad serca jest badanie echokardiologiczne, które może być wykonane za pomocą głowicy przykładanej do klatki piersiowej lub wprowadzanej do przełyku. Umożliwia ono obrazowanie jam serca, zastawek, osierdzia.
Leczenie wad serca nie należy do najprostszych. Nieprawidłowości leczy się zazwyczaj za pomocą metod chirurgicznych. Korekcja wady ma na celu przywrócenia prawidłowego przepływu krwi i warunków hemodynamicznych w sercu. W pewnych przypadkach wykonuje się komisurotomię, czyli zabieg chirurgiczny polegający na przecięciu spoideł mózgowych łączących półkule mózgu, lub wszczepia się biologiczne zastawki serca (obecnie najczęściej pochodzenia zwierzęcego)lub zastawki sztuczne.
Istotnym jest, aby korekcję kardiochirurgiczną wykonać przed rozwojem wtórnego nadciśnienia płucnego (reakcja Eisenmengera). Istota problemu polega na tym, że podwyższenie ciśnienia krwi w krążeniu małym wywołuje nieodwracalne zmiany przerostowe w ścianie naczyń płucnych, w wyniku których dochodzi do upośledzenia dyfuzji gazów w płucach.Niekiedy można zastosować także przezskórne, a nawet wewnątrzmaciczne leczenie niektórych wad serca.
Autor:
Gabriela Godek