Wstrząs anafilaktyczny - czym się objawia?
Wstrząs anafilaktyczny (anafilaksja) to gwałtowna, zagrażająca życiu reakcja nadwrażliwości organizmu w odpowiedzi na jakiś czynnik. Jest to najsilniejsza i najgroźniejsza reakcja alergiczna organizmu, która z reguły obejmuje go w całości. Dochodzi do niej zwykle w ciągu kilku minut od kontaktu z alergenem, lecz może wystąpić również po upływie kilku godzin.
Przyczynami wstrząsu mogą być: niektóre leki, ukąszenia owadów, antybiotyki (szczególnie penicylina), niektóre pokarmy (np. orzeszki ziemne), leczenie odczulające, silny ból, bodźce termiczne.
Wstrząs anafilatyczny rocznie dotyka około 1-3% ludzi. Może mieć przebieg łagodny, ale w wersji pełnoobjawowej może zagrażać życiu. Z badań wynika, że częściej dotyka osoby młode i kobiety. U dzieci, za jego pojawienie się, najczęściej odpowiedzialne są pokarmy, a u dorosłych - leki i użądlenia owadów. U około 1/3 chorych nie udaje się ustalić przyczyn anafilaksji.
Objawy wstrząsu
Po zadziałaniu jakiegoś czynnika wyzwalającego wstrząs, może dojśc do całej gamy objawów. Anafilaksja ma bardzo gwałtowny przebieg i nagłe zakończenie spowodowane leczeniem lub samoistnym zatrzymaniem.
U około 80-90% chorych objawy pełnego wstrząsu poprzedza pojawienie się zmian skórnych - np. wysypki (tzw. pokrzywki) po przyjęciu jakiegoś pokarmu lub leku.
Zespół pełnoobjawowy może prowadzić do śmierci i obejmuje:
Zobacz również:
- Nadciśnienie pierwotne - objawy, skutki, leczenie
- Posocznica - czynniki ryzyka, objawy, leczenie
- Ostra niewydolność nerek - stan zagrażający życiu
- Bruceloza - rodzaje, objawy, leczenie
- Przewlekła obturacyjna choroba płuc (POChP)
- Kamica żółciowa - czynniki ryzyka, objawy, leczenie
- Zapalenie migdałków
- Objawy tętniaka
- Świąd dłoni i stóp, obejmujący z czasem całe ciało;
- złe samopoczucie;
- pobladnięcie;
- trudności w przełykaniu;
- szybki i płytki oddech;
- utratę przytomności;
- wymioty;
- biegunkę;
- czasem atak astmy oskrzelowej;
- obniżone ciśnienie tętnicze;
- niewyczuwalne tętno;
- poty;
- zimne kończyny.
Na czym polega leczenie?
Czynnością pierwszej pomocy, którą należy niezwłocznie wykonać, jest odizolowanie od źródła alergenu. Następnie chorego trzeba ułożyć w pozycji leżącej z uniesionymi nogami i natychmiast wezwać pogotowie.
Reakcja na wstrząs i jego leczenie muszą być natychmiastowe. Rozpoznanie ustala się na podstawie wywiadu. Wskazuje on na ewentualny ścisły związek czasowy między wstrzyknięciem leku/ukąszeniem, a wystąpieniem objawów wstrząsu.
Natychmiastowa reakcja polega na założeniu opaski uciskowej powyżej miejsca ukłucia/ukąszenia. Równocześnie podaje się hydrokortyzon i wapń.
Poważniejszy i mocniejszy wstrząs leczy się podaniem domięśniowo adrenaliny, a następnie leków przeciwhistaminowych, które przeciwdziałają narastaniu objawów (zmniejszają świąd skóry i wysypkę). W celu uniknięcia niedotlenienia, choremu podaje się tlen do oddychania.
U wielu osób objawy wstrząsu mogą cofnąć się samoistnie, u niektórych będą narastać, a w skrajnych przypadkach niestety mogą prowadzić do śmierci.
Nie ma możliwości całkowitego wyleczenia anafilaksji. Chory, który przebył wstrząs, może prowadzić normalne życie, ale musi być świadomy, że objawy mogą powrócić. Dodatkowym minusem jest to, że nie da się przewidzieć jak ciężkie będą objawy kolejnego wstrząsu.
Autor: Kamila Bigos
Źródła:
http://www.biomedical.pl/choroby/alergie/wstrzas-anafilaktyczny-383.html